Overal in Nederland zijn mensen op kleine en grotere schaal bezig om de biodiversiteit te vergroten door verwildering toe te laten. We kwamen op het spoor van Mirjam van Ewijk en Paul Grifhorst. Hier hun verhaal:
Wie weleens over de Horndijk in Leerdam wandelt of fietst, is het misschien al opgevallen: een handgeschilderd bordje met de naam De Verwildering. Daarachter ligt een tuin die zich niets aantrekt van strakke heggen of keurige perkjes. Een zee van wilde bloemen, slingerende paadjes en zoemende insecten begroet de bezoeker. Deze natuurtuin – sinds 2020 volledig in eigendom van Mirjam Vogelzang en Paul Grifhorst – vormt een opvallend contrast met de aangeharkte tuinen die de dijk verder kenmerken.
Op een zonnige ochtend word ik gastvrij ontvangen op hun patio, die bijna volledig is overgenomen door bloeiende rozen. Een groene wildernis met een verhaal.
Mirjam en Paul
“Deze grond is al generaties lang in de familie," vertelt Mirjam. "Oorspronkelijk maakte het deel uit van een erfgoed dat zich uitstrekte van de Linge tot aan de Emmalaan. Door omstandigheden zijn veel percelen en huizen verkocht, en ook wij hebben een deel moeten afstaan. Maar wat we overhielden, is nog altijd groot genoeg om er een dagtaak aan te hebben – en dat ís het vaak ook.”
Samen beheren Mirjam en Paul de tuin met een uitgesproken visie. Hun inspiratie halen ze onder meer uit tuinarchitect Mien Ruys, ecopionier en kunstenaar Louis Le Roy en Mirjams moeder Ank Vogelzang, bekend om haar eigenzinnige, creatieve kijk op tuinieren. "Je kunt gerust zeggen dat we de tuin in haar geest beheren," glimlacht Paul. "Een plek waar planten mogen groeien zoals ze willen, en waar dieren zich welkom voelen."
Een oase voor biodiversiteit
Voor het echtpaar staat één ding vast: een tuin is geen decorstuk, maar een levend ecosysteem. "We proberen te werken met de principes van permacultuur – dus met de natuur mee, in plaats van ertegenin," legt Paul uit. "Biodiversiteit is voor ons het uitgangspunt, niet de esthetiek." Mirjam knikt: "Een tuin moet een oase zijn. Niet alleen voor mensen, maar vooral voor bomen, planten, vogels, bijen en vlinders."
Een belangrijk onderdeel van onze tuin is het 'voedselbos' dat naast de schoonheid ook eetbare rijkdom biedt: peren, appels, pruimen, druiven, wilde aardbeien, bramen, frambozen, vlierbessen en zelfs hop slingeren er tussen de bomen en struiken. “We oogsten op het ritme van de seizoenen,”zegt Mirjam. “Wat we niet gebruiken is voor de vogels en insecten.” Paul vult aan: 'We gooien hier niets weg – alles wordt zoveel mogelijk hergebruikt. Snoeisel, bladeren, takken: het vindt zijn weg terug in de tuin, als mulch, compost, bouwmateriaal of schuilplek.'
Toch is die benadering niet voor iedereen vanzelfsprekend. "Een enkele buur moet nog wennen aan onze ‘verwilderde’ aanpak," zegt Mirjam diplomatiek. "Maar we krijgen ook veel enthousiaste reacties van voorbijgangers en toeristen. Laatst nog werden we verrast door een spontaan bezoek van Peter Wouda, bouwmeester van de Ecokathedraal in Heerenveen. Mensen staan soms letterlijk stil en zeggen: ‘Wat een verademing!’” Paul hoopt dat dit interview mede bijdraagt aan “meer begrip voor ons werk en filosofie.”
Een nieuwe passie
Mirjam en Paul zijn beiden gepromoveerd in de sociale geneeskunde en hebben jarenlang gewerkt als wetenschappers in binnen- en buitenland. Sinds ze aan de Horndijk wonen wijden ze zich met volle overgave aan de tuin. "Het is ontzettend veel werk, hoor," lacht Mirjam. "Maar het geeft ook enorm veel voldoening." Soms kunnnen ze wel een paar extra handen gebruiken. “Ook wij worden een dagje ouder, " zegt Paul met een knipoog.
De toekomst van De Verwildering reikt verder dan groen. Paul is sinds zijn pensioen ook actief als beeldend kunstenaar. "We dromen ervan de tuin te combineren met kunstexposities. Een plek waar natuur, creativiteit en duurzaamheid samenkomen. “We hebben de ruimte – nu alleen de tijd nog."
